Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1542 z dnia 12 lipca 2023 r. aktualizuje wymagania obejmujące baterie i zużyte baterie zmieniając dyrektywę 2008/98/WE (w sprawie odpadów), rozporządzenie (UE) 2019/ 1020 (nadzór nad produktami wprowadzanymi do obrotu) i skutecznie uchylając dyrektywę w sprawie baterii (2006/66/WE).
Poniżej podsumowanie nowego aktu prawnego, zakres stosowania i ważne daty.
Nowe wymagania - rozporządzenie 2023/1542
UWAGA: Nowe rozporządzenie 2023/1542 w wersji polskojęzycznej nie stosuje rozróznienia pojęć „bateria” i „akumulator” dla nieładowalnych i ładowalnych źródeł energii. Pod pojęciem „bateria” kryją się zarówno źródła energii ładowalne jak i nieładowalne.
W poniższym artykule stosuję się do tej nomenklatury.
Europejskie rozporządzenie w sprawie baterii składa się z 96 artykułów i XV załączników technicznych.
Celem rozporządzenia jest ograniczenie negatywnego wpływu baterii na środowisko, ochrona środowiska i zdrowia ludzi poprzez zapobieganie i ograniczanie negatywnych skutków produkcji i gospodarowania zużytymi bateriami.
Główne środki przewidziane w rozporządzeniu 2023/1542, które uchyla poprzednią dyrektywę w sprawie baterii, to:
- obowiązkowa deklaracja i etykieta śladu węglowego dla baterii pojazdów elektrycznych (EV), baterii do lekkich urządzeń transportowych (LMT) (np. do skuterów elektrycznych i rowerów) oraz baterii przemysłowych;
- Wymóg projektowania urządzeń zawierających bateri przenośne w taki sposób, aby konsumenci mogli je łatwo wyjmować i wymieniać;
- Cyfrowy paszport baterii dla baterii do lekkich urządzeń transportowych (LMT), oraz baterii przemysłowych i baterii EV;
- Bardziej restrykcyjne cele w zakresie zbiórki odpadów:
- baterii przenośnych – 45% do 2023 r., 63% do 2027 r. i 73% do 2030 r.;
- dla akumulatorów LMT – 51% do 2028 r. i 61% do 2031 r. (art. 69);
- Minimalne poziomy odzysku materiałów z odpadów akumulatorowych:
- lit – 50% do 2027 r. i 80% do 2031 r.;
- kobalt, miedź, ołów i nikiel – 90% do 2027 r. i 95% do 2031 r.;
- Minimalne poziomy recyklingu z odpadów produkcyjnych i konsumenckich do wykorzystania w nowych bateriach:
- 8 lat po wejściu w życie rozporządzenia – 16% dla kobaltu, 85% dla ołowiu, 6% dla litu i 6% dla niklu;
- 13 lat po wejściu w życie: 26% dla kobaltu, 85% dla ołowiu, 12% dla litu i 15% dla niklu.
Rozporządzenie 2023/1542 - Ważne daty
28. lipca 2023 w Dzienniku Urzędowym UE, została ogłoszona treść Rozporządzenia UE 2023/1542 w sprawie baterii. Prace nad rozporządzeniem trwały ok. 3 lat. Rozporządzenie sukcesywnie zastąpi dyrektywę 2006/66/WE.
Rozporządzenie 2023/1542 będzie obowiązywać od 18 lutego 2024 r., ale z kilkoma różnymi terminami:
- Artykuł 11 (Usuwalność i możliwość wymiany akumulatorów przenośnych i akumulatorów do lekkich pojazdów transportowych) stosuje się od dnia 18 lutego 2027 r.;
- Artykuł 17 (Procedury oceny zgodności baterii) i rozdział VI (Obowiązki podmiotów gospodarczych inne niż te, o których mowa w rozdziałach VII i VIII) stosuje się od dnia 18 sierpnia 2024 r., z wyjątkiem art. 17 ust. 12, który stosuje się od dnia 12 miesięcy po dacie pierwszej publikacji wykazu, o którym mowa w art. 30 ust. 2;
- Rozdział VIII (Gospodarka zużytymi bateriami) obowiązuje od 18 sierpnia 2025 r.
Rozporządzenie 2023/1542 - Zakres stosowania
Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do wszystkich kategorii baterii, niezależnie od ich kształtu, objętości, masy, projektu, składu materiałowego, składu chemicznego, użycia lub przeznaczenia. Ma ono również zastosowanie do baterii, które są wbudowane do innych produktów lub do nich dodane lub które są specjalnie zaprojektowane w sposób, aby mogły być wbudowane do innych produktów lub do nich dodane. Rozporządzenie obejmuje również ogniwa i moduły baterii. A jeśli produkt podlega pod definicję kilku kategorii baterii – obowiązują wymagania z kategorii najbardziej restrykcyjnej.
W rozporządzeniu nie ma rozróżnienia na baterie (z ogniw nieładowalnych) i akumulatory (z ogniw ładowalnych). Pod pojęciem baterie należy rozumieć „każdy wyrób dostarczający energię elektryczną wytwarzaną przez bezpośrednie przetwarzanie energii chemicznej, wyposażony w magazyn wewnętrzny lub zewnętrzny i składający się z jednego lub kilku ogniw, modułów lub zestawów baterii nadających lub nienadających się do powtórnego naładowania”
Rozporządzenie 2023/1542 - Wyłączenia
Rozporządzenie nie ma zastosowania do baterii wbudowanych lub specjalnie zaprojektowanych do wbudowania w:
- sprzęt związany z ochroną podstawowych interesów państw członkowskich w dziedzinie bezpieczeństwa, broni, amunicji i materiałów wojennych, z wyłączeniem produktów, które nie są przeznaczone do celów ściśle wojskowych;
- sprzęt przeznaczony do wysłania w kosmos;
- sprzęt zaprojektowany specjalnie dla bezpieczeństwa obiektów jądrowych.
