Rozporządzenie UE 2023/988 w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów - GPSR (General Product Safety Regulation)
Dziś, 23 maja 2023 roku, w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowany zostało opublikowane Rozporządzenie UE 2023/988 w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (General Product Safety Regulation – GPSR). Nowe GPSR zastąpi obecnie obowiązującą Dyrektywę dotyczącą ogólnego bezpieczeństwa produktów (General Product Safety Directive – GPSD) 2001/95/EC.
GPSR będzie obowiązywać od 13 grudnia 2024 roku. Podobnie jak obecna dyrektywa, to rozporządzenie obejmuje produkty i ryzyka, dla których nie istnieje bardziej specyficzne prawodawstwo.
Cele nowego rozporządzenia
Cele:
- bezpieczeństwo produktów związane z zastosowaniem nowoczesnych technologii
- wyzwania związane z rozwojem sprzedaży internetowej;
- zapewnienie lepszego egzekwowania przepisów oraz wydajniejszego i równomiernego nadzoru rynku;
- poprawa skuteczności systemu wycofywania niebezpiecznych produktów z rąk konsumentów.
Nowe technologie i e-commerce
Obowiązująca dyrektywa GPSD (2001/95/EC) nie zawiera jasnych wymagań dotyczących specyfiki sprzedaży online. Rosnącym w UE problemem jest niesprawiedliwa konkurencja podmiotów wprowadzających na rynek produkty o wątpliwej jakości.. W szczególności dotyczy to trudności w podejmowaniu działań egzekwowania wobec operatorów mających siedzibę poza UE. Rozwiązaniem tego problemu są jasne postanowienia zawarte w GPSR dotyczące sprzedaży online, wymagające od producentów posiadania odpowiedzialnego podmiotu gospodarczego mającego siedzibę w Unii.
Ponadto, rozporządzenie nakłada dalsze nowe obowiązki na dostawców platform sprzedażowych online. Między innymi, są oni zobowiązani do wyznaczenia jednego punktu kontaktowego dla konsumentów i zarejestrowania się w portalu Safety Gate.
W obszarze nowych technologii, w tym AI, GPSR przewiduje wzmocnioną ochronę zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów przed nowym ryzykiem. Na przykład, zmiany w produkcie za pomocą aktualizacji oprogramowania mogą wymagać nowej oceny ryzyka w celu zachowania zgodności.
Nadzór rynku i wycofania produktów
GPSR kładzie szczególny nacisk na nadzór rynku i wycofanie produktów. Nowe prawo ma na celu identyfikację produktów i podmiotów gospodarczych na rynku i w łańcuchu dostaw. Produkty będą musiały zawierać informacje umożliwiające ich łatwe śledzenie oraz identyfikację producenta i, w razie potrzeby, importera, upoważnionego przedstawiciela lub innych istotnych podmiotów gospodarczych. Ponadto, producenci będą musieli prowadzić wewnętrzny rejestr reklamacji, wycofań produktów i wszelkich podjętych działań korygujących mających na celu doprowadzenie produktu do zgodności.
Nowe przepisy zawarte w ustawodawstwie mają również na celu zagwarantowanie bardziej efektywnego wycofywania produktów. Konsumentów zachęca się do rejestracji swoich produktów, aby otrzymywać informacje o wycofaniach i ostrzeżeniach dotyczących bezpieczeństwa. Ponadto, podmioty gospodarcze powinny korzystać z posiadanych danych dotyczących klientów, aby bezpośrednio informować konsumentów o wycofaniach i ostrzeżeniach. Podobnie jak w przypadku obecnego GPSD, organy nadzoru rynku muszą podejmować działania wobec niebezpiecznych produktów i wymieniać informacje za pośrednictwem systemu Rapid Alert System w ramach portalu Safety Gate.
Podmiot gospodarczy mający siedzibę w Unii Europejskiej
W kontekście wzmocnionego nadzoru rynku, GPSR wprowadza obowiązek dla producentów spoza UE, aby posiadać odpowiedzialną osobę – podmiot gospodarczy mający siedzibę w UE. To wymaganie jest zgodne z Rozporządzeniem w sprawie Nadzoru Rynkowego, którego niektóre postanowienia będą również stosowane do produktów objętych GPSR. Jeśli importer nie przejmuje odpowiedzialności, której podjąłby się upoważniony przedstawiciel, producenci spoza UE muszą wyznaczyć upoważnionego przedstawiciela mającego siedzibę w państwie członkowskim UE.
Podsumowanie
Rozporządzenie w sprawie Ogólnego Bezpieczeństwa Produktów (GPSR) zastąpi obecnie obowiązującą Dyrektywę dotyczącą Ogólnego Bezpieczeństwa Produktów (GPSD) i będzie obowiązywać od 13 grudnia 2024 roku.
Wprowadza m.in.:
- obowiązek dla producentów spoza UE wyznaczenia podmiotu gospodarczego mającego siedzibę w UE, odpowiedzialnego za kontakt z nadzorem rynku (upoważniony przedstawiciel, importer).
- nowe obowiązki w e-commerce dotyczące odpowiedzialności producentów i platform sprzedażowych online
- określa zasady identyfikacji produktów, pozwalające na ich łatwe śledzenie oraz skuteczniejsze informowanie konsumentów o wycofaniach i ostrzeżeniach.
GPSR stanowi ważny krok w zapewnianiu bezpieczeństwa produktów na rynku europejskim, poprzez wzmocnienie nadzoru rynku, wprowadzenie specyficznych przepisów dotyczących sprzedaży online i nowych technologii oraz większą odpowiedzialność producentów i importerów.
