Poniższe informacje pochodzą z komunikatu UOKiK, dostępnego pod adresem: [link]
Kto, co i kiedy? #
8 wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej w Gorzowie Wielkopolskim, Krakowie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Szczecinie i Wrocławiu od kwietnia do lipca 2023 r. sprawdziło
oznakowanie 31 modeli zabawek pociskowych – pistoletów, wyrzutni, łuków.
Wszystkie produkty zweryfikowaliśmy też w laboratorium – eksperci zbadali ich bezpieczeństwo w zakresie konstrukcji i energii kinetycznej pocisków.
Tło kontroli #
Sprawdziliśmy importerów, sprzedawców hurtowych, sklepy detaliczne i wielkopowierzchniowe.
Wszystkie zbadane zabawki pochodziły z Chin.
Prezes UOKiK wraz z Inspekcją Handlową dba o to, by w ręce konsumentów trafiały tylko bezpieczne zabawki. To szczególnie ważne, gdy dotyczy najmłodszych. Kontrolujemy zabawki różnego rodzaju przez cały rok. Przedsiębiorców typujemy na podstawie wyników wcześniejszych kontroli, sygnałów medialnych, informacji od konsumentów i przedsiębiorców.
Podstawa prawna:
- Ustawa z 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku [link]
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 20 października 2016 r. ws. wymagań dla zabawek [link]
Oznakowanie #
Inspektorzy weryfikowali, czy zabawki posiadają:
- prawidłową dokumentację techniczną (np. sprawozdanie z badań) oraz deklarację zgodności,
- dane identyfikacyjne producenta lub importera,
- informacje identyfikujące zabawkę,
- znak CE,
- poprawną instrukcję w jęz. polskim.
Wyniki kontroli oznakowania #
Nieprawidłowości stwierdziliśmy w 13 z 31 zabawek pociskowych. Więcej niż jedną – w 5 modelach. W 10 przypadkach – brak wymaganych ostrzeżeń bądź instrukcji użytkowania.
Efekt: Konsument nie ma informacji o ryzyku związanym z użytkowaniem zabawki i może robić to w nieodpowiedni sposób.
W 4 przypadkach – brak deklaracji zgodności.
Efekt: Brak dowodu na to, że zabawka spełnia obowiązujące wymagania.
W 5 przypadkach – brak danych producenta i importera.
Efekt: Utrudnia to działania organom kontroli oraz dochodzenie praw konsumentowi.
Badania laboratoryjne #
Sprawdziliśmy:
- maksymalną energię kinetyczną pocisków – zbyt wysoka to ryzyko obrażeń ciała, np. narządu wzroku, w przypadku uderzenia pociskiem,
- czy przyssawki są zbyt małe i odłączają się od strzał lub pocisku – ryzyko zablokowania dróg oddechowych i udławienia lub uduszenia się dziecka,
- obecność zadziorów – ryzyko otarć lub ran.
Maksymalna energia kinetyczna pocisków nie może przekraczać wartości 2500 J/m2 – zgodnie z normą PN-EN 71-1+A1:2018-08 Bezpieczeństwo zabawek Część 1: Właściwości mechaniczne i fizyczne.
Małe elementy badamy z pomocą specjalnego cylindra o średnicy dziecięcej krtani. Jeśli coś się w nim mieści – może potencjalnie utknąć w drogach oddechowych dziecka.
Wyniki badań laboratoryjnych #
Na 31 zabawek 8 miało nieprawidłowości. 5 modeli – więcej niż jedną.
- 5 przypadków – przyssawki odłączające się od pocisku,
- 2 przypadki – zbyt duża energia kinetyczna pocisków,
- 2 przypadki – możliwość wprawienia w ruch pocisku prowizorycznego w niebezpieczny sposób przez mechanizm uwalniający.
Wyniki kontroli #
9 zabawek – złe oznakowanie i niezgodności formalne.
4 zabawki – niezgodności formalne i konstrukcyjne.
4 zabawki – niezgodności konstrukcyjne.
Efekty kontroli #
W przypadku 9 produktów z niezgodnościami formalnymi przedsiębiorcy podjęli działania naprawcze.
Przypadki 8 produktów z niezgodnościami konstrukcyjnymi mogą zakończyć się wszczęciem postępowania administracyjnego i w efekcie nałożeniem kar.
Porady dla przedsiębiorców #
- Zapoznaj się ze swoimi obowiązkami jako producent, importer lub dystrybutor – ich niedopełnienie może wiązać się z karą administracyjną.
- Zapoznaj się z normami i przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej – zwłaszcza jeśli sprowadzasz produkty spoza niej.
- Sprawdzaj oznakowanie CE – por. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 [link].
- Weryfikuj, czy zabawka posiada dokumentację techniczną (sprawozdanie z badań), prawidłowo sporządzoną deklarację zgodności, instrukcję w języku polskim.
- Upewnij się, czy zabawka posiada oznakowanie określone w normie PN-EN 71-1+A1:2018-08 oraz
Rozporządzeniu MRiF. - Za wprowadzenie do obrotu przez producenta bądź importera zabawki niezgodnej z wymaganiami grozi kara do 100 tys. zł.
- Za każdą niezgodność formalną (np. brak danych producenta/importera) kara wynosi do 10 tys. zł.
- Za brak oznakowania CE (Conformité Européenne) grozi kara do 20 tys. zł.
- Niebezpieczną zabawkę UOKiK zgłasza do unijnego systemu Safety Gate RAPEX, by nie trafiła w ręce europejskich konsumentów.
Porady dla konsumentów #
- Upewnij się, że produkt posiada znak CE – to deklaracja producenta, że produkt spełnia odpowiednie wymagania unijne; możesz wtedy domniemywać, że jest bezpieczny.
- Znak CE powinien być umieszczony w sposób widoczny, czytelny i trwały na zabawce, opakowaniu lub przytwierdzonej etykiecie.
- Czytaj etykiety oraz umiesczzone na nich ostrzeżenia.
- Sprawdź, czy na zabawce są informacje o podmiocie odpowiedzialnym – producencie lub importerze – ułatwi Ci to dochodzenie swoich praw w razie potrzeby.
- Jeśli posiadasz zakwestionowaną zabawkę, o której wspominamy w raporcie – poinformuj o tym producenta lub importera (dystrybutora) oraz Inspekcję Handlową z Twojego województwa.
- Sprawdź ogłoszenia publikowane na uokik.gov.pl/ogloszenia i postępuj zgodnie z zawartymi tam wskazówkami.
Podsumowanie #
Kontrola zabawek pociskowych:
- Na 31 modeli zabawek 17 miało nieprawidłowości
- Weryfikacja oznakowania: 13 na 31 z błędami
- Badania laboratoryjne: 8 na 31 niezgodnych
- 14 zabawek przeszło pozytywnie kontrolę
