W obliczu rosnącej globalizacji rynków i coraz większej świadomości społecznej dotyczącej ochrony środowiska, bezpieczeństwa i etyki, zgodność produktów staje się kluczowym elementem strategii biznesowych firm na całym świecie. Zmieniające się regulacje, postęp technologiczny oraz oczekiwania konsumentów kształtują nowe trendy w zakresie zgodności produktów. Niniejszy artykuł przedstawia trendy w zakresie zgodności produktów, podkreślając, jak mogą wpływać na przyszłość produkcji i handlu.
1. Zwiększone wymagania środowiskowe #
Nigdy dotąd ochrona środowiska nie miała tak dużego wpływu na procesy produkcyjne i wymogi zgodności produktów. Globalne inicjatywy, takie jak Porozumienie Paryskie, nakładają na przedsiębiorstwa obowiązek redukcji śladu węglowego i stosowania zasobów odnawialnych. Innowacyjne materiały, takie jak bioplastiki czy kompozyty z recyklingu, stają się standardem w wielu branżach, pomagając firmom spełniać nowe normy ekologiczne.
Wymagania środowiskowe wplatane są w różnych kontekstach do innych wymagań produktowych. Przykładem ostatnich zmian niech będą:
- Dyrektywa dotycząca projektowania ekologicznego (ErP) – nakłada wymogi na producentów dotyczące projektowania produktów energetycznie efektywnych, w celu zmniejszenia ich wpływu na środowisko, kategorie produktów, które podlegają pod ErP są systematycznie poszerzane.
- Dyrektywa w sprawie ograniczenia stosowania niektórych substancji niebezpiecznych w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (RoHS) – ogranicza użycie określonych niebezpiecznych substancji w produkcji elektroniki, lista substancji została ozszerzona do 10 pozycji.
- Dyrektywa w sprawie plastiku jednorazowego użytku – zakazuje stosowania określonych produktów z plastiku jednorazowego użytku, gdzie istnieją alternatywne materiały.
- Rozporządzenie o ogolnym bezpieczeństwie produktów 2023/988 – przy ocenie bezpieczeństwa produktu należy uwzględnić również aspekty środowiskowe, a utylizacja produktu powinna być przeprowadzana z uwzględnieniem celów w zakresie ochrony środowiska.
2. Cyfryzacja procesów zgodności #
Technologie informacyjne oferują nowe możliwości w zakresie zarządzania zgodnością produktów. Narzędzia oparte na sztucznej inteligencji i automatyzacji umożliwiają efektywniejsze monitorowanie regulacji i szybszą adaptację do zmieniających się standardów. Cyfryzacja procesów zgodności nie tylko zwiększa ich efektywność, ale także umożliwia lepszą współpracę między różnymi działami firmy oraz z partnerami zewnętrznymi.
- System zarządzania i kontroli importu (ICS2) – nowy system celny, który ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa granic UE przez cyfryzację procesu deklaracji towarów importowanych.
- Cyfrowy Paszport Produktu (Digital Product Passport) – inicjatywy mające na celu umożliwienie wydawania i weryfikacji dokumentów zgodności produktów w formie cyfrowej, co ułatwia ich zarządzanie i kontrolę. W pierwszej kolejności obowiązek posiadania Cyfrowego Paszportu Produktu będzie dotyczył branż takich jak baterie, tekstylia, budownictwo i elektronika ze względu na ich wpływ na środowisko i potencjał związany z recyklingiem. Rozważa się również objęcie przepisami opakowań. Pierwsze implementacje nowych przepisów wejdą w życie w roku 2026 (baterie i akumulatory).
3. Globalne harmonizacje standardów #
Unifikacja regulacji i standardów na różnych rynkach ułatwia przedsiębiorstwom ekspansję międzynarodową. Międzynarodowe umowy handlowe często zawierają postanowienia dotyczące zgodności produktów, co zmniejsza barierę wejścia na nowe rynki. Dla firm oznacza to możliwość skorzystania z jednolitych procedur certyfikacji i mniejszą konieczność dostosowywania produktów do specyficznych wymogów każdego kraju.
- Jednolity Rynek Cyfrowy – legislacja mająca na celu ułatwienie cyfrowego przepływu danych, usług i towarów w obrębie UE, wpływając tym samym na standaryzację i zgodność produktów cyfrowych.
- Nowe Podejście – harmonizacja wymagań w całej Unii Europejskiej i w Europejskim Obszarze Gospodarczym, aby ułatwić swobodny obrót towarów.
4. Rozwój zrównoważonych opakowań #
W odpowiedzi na rosnące obawy dotyczące odpadów opakowaniowych, wiele firm stawia na innowacje w dziedzinie zrównoważonych opakowań. Materiały łatwe do recyklingu, redukcja ilości użytych surowców oraz użycie opakowań wielokrotnego użytku to tylko niektóre z przyjętych strategii. Preferencje konsumentów w tym zakresie stają się mocnym motywatorem dla firm do inwestycji w ekologiczne rozwiązania opakowaniowe.
- Dyrektywa w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych – aktualizacje nakładające na firmy dodatkowe obowiązki w zakresie redukcji odpadów opakowaniowych, promowania recyklingu i stosowania materiałów odnawialnych.
- Krajowe wymagania dotyczące oznakowania produktu, rejestracji i uiszczenia opłat za opakowania wprowadzane na rynek (obowiązujące m.in. w Polsce, Niemczech, Włoszech i Francji).
5. Zmiany w zakresie bezpieczeństwa produktów #
Nowe wyzwania, takie jak cyberbezpieczeństwo w produktach IoT, wymagają od firm zastosowania zaawansowanych metod ochrony danych i systemów. Pandemia COVID-19 uwypukliła również potrzebę zapewnienia wysokich standardów higienicznych i bezpieczeństwa produktów, co z kolei wpływa na procesy produkcyjne i materiały używane do produkcji.
- Regulacje dotyczące cyberbezpieczeństwa – wprowadzenie nowych wymogów dla produktów IoT, aby zwiększyć ochronę przed cyberzagrożeniami.
- Aktualizacja przepisów w zakresie bezpieczeństwa produktów: maszyn, zabawek, akumulatorów i baterii itp.
6. Nadzor nad bezpieczeństwem produktów oferowanych do sprzedaży online. #
Produkty skierowane do konsumentów w UE powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa obowiązujęce w UE. Unia Europejska współpracuje z głównymi platformami handlu elektronicznego w ramach „Memorandum o porozumieniu w sprawie sprzedaży produktów niebezpiecznych przez internet”. Platformy takie jak Amazon, eBay czy AliExpress zobowiązują się do szybkiego usuwania ofert produktów niebezpiecznych, które zostały zidentyfikowane przez organy nadzoru rynku lub przez system RAPEX / Safety Gate (szybkiego alertu dotyczącego produktów niebezpiecznych).
Inne platformy handlowe wyznaczą (najpóźniej w grudniu 2024) pojedynczy punkt kontaktowy, aby umożliwić konsumentom bezpośrednią i szybką komunikację z nimi w związku z kwestiami bezpieczeństwa produktów oraz będą miały obowiązek rejestracji na portalu Safety Gate oraz podania informacji dotyczących ich pojedynczego punktu kontaktowego.
7. Wzrost znaczenia certyfikacji ekologicznych i społecznych #
- Przegląd popularnych certyfikatów i ich rola w budowaniu zaufania konsumentów.
- Wpływ certyfikacji na konkurencyjność produktów na rynkach międzynarodowych.
Certyfikaty ekologiczne i społeczne, takie jak Fair Trade czy FSC, stają się ważnym atutem w budowaniu zaufania i lojalności konsumentów. Posiadanie tych certyfikatów może znacząco wpłynąć na pozycję rynkową produktów, otwierając dostęp do nowych segmentów rynku i zwiększając konkurencyjność firmy.
Podsumowanie #
Trendy w zakresie zgodności produktów wskazują na rosnącą rolę technologii, świadomości ekologicznej oraz globalnej koordynacji w kształtowaniu praktyk biznesowych. Firmy, które skutecznie zaadaptują się do tych zmian, nie tylko zminimalizują ryzyko prawne i finansowe, ale także zbudują silniejszą markę i uzyskają przewagę konkurencyjną na rynkach międzynarodowych. Śledzenie i implementacja nowych trendów w zgodności produktów jest więc kluczowa dla każdego przedsiębiorstwa dążącego do sukcesu w dzisiejszym dynamicznie zmieniającym się świecie.
